Als aanvulling op onze woordenschat week geven wij je de linkwoorden. Linkwoorden zijn mini woordspinnen van een enkel woord. 

Dus we gaan niet zeggen: herfst is het thema en wat hoort er allemaal bij de herfst? Appel, spin, regen, paddenstoel, eekhoorn etc.

We gaan het kleiner aanbieden.

De spin

Wat hoort er allemaal bij een spin? 

En waarom zien we de spin met name in de herfst?

Hoe maakt een spin een spinnenweb?

Is een spin een insect?

Waarom kleeft een spin niet vast in zijn eigen web?

Deze mini- woordspinkaarten kun je gebruiken bij je woordenschatlessen.

We hebben ze voor je klaargezet bij thema boeken, herfst, Sinterklaas, kerst en winter.

De rest volgt zo spoedig mogelijk.

Kinderboekenweek

Nu de Kinderboekenweek gestart is kunnen we het eens hebben over boeken en het voorlezen ervan. 

Dat is natuurlijk altijd goed voor het bevorderen van de woordenschat.

Wist je dat de meeste prentenboeken voor kinderen het beste aansluiten bij sociaal emotionele ontwikkeling en de interactie daarvan? 

En dat de rest van de prentenboeken vaak rekenen/tellen als uitgangspunt heeft? 

Ik heb altijd nog als wens om dat te gaan uitzoeken. Welke boeken horen bij welke doelen uit de lijst van SLO?

Rupsje nooit genoeg in iedergeval bij tijd; dagen van de week benoemen en tellen en getalbegrip.

Het afgebeelde fruit en in het bijzonder de augurk is nauwelijks te herkennen voor de kinderen en doet eigenlijk ook niet terzake. Want een rups eet immers geen augurk.

Hiermee komen we meteen bij het onderwerp van deze collumn. 

Hoe breid je eigenlijk je woordenschat uit. Is het voldoende om prentenboeken voor te lezen?

Nee dat weten we al lang. Geen nieuws dus.

Woordspinnen

Uitbreiden van woordenschat gaat door middel van woordspinnen. Woordspinnen zijn de belangrijkste starters voor het verkrijgen van een degelijke woordenschat. 

Op bijna alle scholen zie ik ze liggen. De leerkracht maakt ze zelf met de kinderen. 

Bijvoorbeeld: Wat hoort er allemaal bij de herfst?

De perfecte manier. Ik heb hier geen commentaar op. 

Of eigenlijk toch wel een klein beetje. :)

Kinderen zijn namelijk visueel ingesteld.

En al die woordspinnen bevatten geschreven woorden.

Woorden die kinderen niet kunnen lezen en die de hersenpan wellicht niet de nodige houvast bieden.

Het is goed dat kinderen weten dat woorden geschreven kunnen worden! roept dan iedereen.

Mee eens! 

Maar dat is dan weer een ander doel namelijk: grafemisch bewustzijn.

En we hadden het over de woordenschat.

Woordspinnen en kijkplaten

Gelukkig kan de hersenpan houvast krijgen door middel van foto's en afbeeldingen. 

Het is dus niet zo dat je een olifant in de klas moet halen om een kind te laten beseffen wat een olifant is. 

Leerkrachten in de onderbouw maken dus woordspinnen. Ik zeg je bij deze: Stop daar alsjeblieft mee.

Van oudsher hebben we in het kleuteronderwijs namelijk al woordspinnen in de vorm van kijkplaten.

Daar staan alle woorden op die passen bij een thema en die zijn afkomstig uit de Amsterdamse woordenlijst.

Mocht je niet weten wat dat laatste is google maar even.

Het is een heeeeeeeeuuuuule lange lijst.

en ja het is heeeeeeel erg verplicht om die te gebruiken.

Een lege kijkplaat?

Eigenlijk is het een goed idee! We starten met een lege kijkplaat. Niet alleen op het digibord maar ook geprint.

En daar moeten de kinderen dan iets opplakken.

Woorden waarvan zij denken dat die in de context horen.

Vroeger heette dat een flanelbord.

Elke keer plakte de leerkracht een plaatje op het flanelbord.

Je krijgt deze van mij. De lege plaat voor herfst en voor winter. Uiteraard maken we ze voor alle thema's.

En wat we dan precies gaan doen met die legen kijkplaat?

Zo spoedig mogelijk meer hierover!

liefs,

Simone

We kennen het wel. Van die cursussen die ons willen vertellen welke stappen we moeten ondernemen om tot een goed model te komen voor het aanbieden van woordenschat.

Ik doe er zelf trouwens ook aan mee want er zit veel goeds in deze cursussen/onderzoeken.

Vooral het meerdere keren aanbieden van een woord is van belang.

Alleen het meerdere keren benoemen van een woord is veelal niet voldoende.

En het aanbieden van losse woorden al evenmin. De context is van belang.

Aansluiten bij een competentie wel. 

We gaan de komende dagen kijken naar drie competenties en de gevolgen voor woordenschat.

We gaan eerst de logisch mathematische competentie onder de loep nemen.

Dit kind heeft vooral veel behoefte aan rekentaal.

De hoeveel vragen interesseren het het meest. De hoelang, de hoe duur en vul het allemaal maar in.

De kansen om dit kind te bereiken liggen dus ook op het rekengebied.

Onderstaand verhaaltje voldoet uitstekend aan de behoefte van deze kinderen.

Logische volgorde aanbrengen in een verhaal.

Ook kunnen deze kinderen zich bedenken wat er voorafgaande aan het verhaal is gebeurd en wat er achteraf nog kan gebeuren.

Wanneer er geen logica zit in een verhaaltje zijn deze kinderen direct van de wijs. Ook hebben zij goed in de gaten wat het begin, het midden en het einde is van een verhaal.

Zelf erger ik me wel eens aan boeken die aan het einde nog met een hoofdpersoon aankomen zetten om tot een verrassend plot te komen.

Heel vervelend.

Herkenbaar voor jou? Dan ben je waarschijnlijk een logische denker en ruim je je woorden ook op die manier op.

Maar het kan ook anders

Tot morgen

Even tussen de bedrijve door! Ken jij dit leuke kleurboekje voor thuis? Handig om te gbruiken bij een portfoliobespreking of mee te geven aan de kinderen voor thuis.

Het boekje staat bij de documenten 'kleurboeken'.

En de kleurplaten die horen bij de thema's?

Ook erg leuk voor thuis.

Kijk snel bij de documenten 'kleurplaten' daar vind je de kleurplaten van de kijkplaten.

Wie, wat, waar en waarom?

Gisteravond keek ik een film. 

Al na een een kwartier was ik de draad kwijt terwijl ik enorme interesse had in het onderwerp. 

Ik kijk het liefst films die gebaseerd zijn op de waarheid. 

Dus dan begin ik: 

Wie is die man dan? vraag ik aan mijn vriend.

Nou dat is die vent van de IRA. 

Nee, zeg ik, dat kan toch niet. 

Jawel zegt hij geduldig: Hij is undercover.

Ik drink verstoord mijn koffie. Hoe kan het dat hij het in keer begrijpt en ik niet?

Weke details mis ik in het verhaal?

Wist je dat dit soort vragen bij sommige mensen, bij de meeste eigenlijk, tot heel veel irritatie leiden?

Kijk nou maar gewoon, zei mijn broer vroeger altijd. Jij altijd met je vragen. Ik weet ook niet wie wie is, dat ontrafelt zich vanzelf wel.

Heb geduld!

Hij wilde daarom nooit meer een film met mij kijken. Ik hoop niet dat hij dit leest. :)

De wie, wat, waar en waarom vragen zijn essentieel voor het begrijpen van verhalen en dus zeer belangrijk voor de ontwikkeling van woordenschat. 

Maar...stel vragen niet te vlug. Laat kinderen eerst genieten van het verhaal.

Terwijl je voorleest heb je van die kinderen die al vragen gaan stellen, die lijken dus op mij.

Je hebt ook kinderen die geduldig luisteren.

Je hebt kinderen die het einde kunnen voorspellen.

Met andere woorden je hebt allerlei soorten kinderen en verschillende manieren van luisteren.

Volgens de wetenschappers zijn er 8 manieren van het binnen laten komen en begrijpen van een verhaal.

Voor mijn eigen wie wat waar filmbegrip- probleem heb ik inmiddels een oplossing ontdekt. Als er een boek van de film is lees ik die eerst!

Ja en nu hoor ik je denken dat er genoeg mensen zijn die juist daar weer een gruwelijke hekel aan hebben. Want het boek komt nooit overeen met de film!

En als de film op historische feiten is gebaseerd zit ik eerst op Wikipedia te lezen. En dit is geen grap.

Op welke manier krijg jij de wie, wat, waar en waarom vraag beantwoord? 

Morgen meer hierover. Het is een boeiend onderwerp!

Ik kom met originele didactische tips! Dat beloof ik je. 

Onderwijs? Wat, wat, waar en waarom? Altijd in beweging!