Observeren tijdens spelen
06 nov. 2023Het wordt heel vaak gezegd. Observeren tijdens spelen is voldoende. Je ziet kinderen buiten op het plein lekker bouwen en je weet/ziet/neemt waar dat ze kunnen bouwen. Het gaat soms zo ver dat er wordt geschreven dat bouw ontwikkelingsmaterialen niet meer nodig zijn. Huh denk ik dan? Dat lijkt me toch niet helemaal juist. Allereerst wil je graag meerdere kinderen zien bouwen, en dan ook nog op eigen niveau, dus dan moet je kinderen tijdens dat vrije spel buiten ergens tot bouwen zien te stimuleren. Waarom? Laat de kinderen tijdens het vrij spelen buiten heerlijk doen waar ze zelf mee willen spelen. En wat observeer jij dan? Sociale doelen. Kunnen kinderen samenspelen. Welke kinderen hangen bij de leerkrachten. Welke kinderen spelen alleen. Welke kinderen zitten altijd achter het stuur op de stuurkar? Welke kinderen schreeuwen heel hard. Maar ook: Welke kinderen spelen zonder materialen? Welke kinderen kruipen constant in de bosjes op zoek naar diertjes? Enzovoort. Maar we gaan natuurlijk geen rijmen, letterkennis of bouwdoelen tijdens buitenspel observeren. Daar is het buitenspel geenszins voor bedoeld. Alleen al het feit dat je dan spiegels mee naar buiten zou moeten nemen om te kijken of kinderen ook kunnen spiegelen tijdens het bouwen. Deze doelen observeren we aan de observeertafel. En uiteraard laten we het kind weten dat er geobserveerd wordt. Kinderen van een afstandje bekijken zonder dat ze weten dat ze worden beoordeeld? Daar vind ik toch echt wat van. En met mij vele pedagogen die helaas allang overleden zijn. Observeren zien als iets eenvoudigs? Dat doet ons vak ernstig tekort. Observeren is het lastigste wat er is bij kleuters. Dat maakt het ambacht van leerkracht in de onderbouw ook zo boeiend en daarnaast ook buitengewoon hoogstaand en ingewikkeld.
Foto: Eierrekken in de zandbak. Uiteraard wordt daar geleerd! Er is sprake van incidenteel leren zonder dat dat vooraf het plan was. Heel veel van wat ze leren, komt op deze manier aanwaaien. Echter bij intentioneel leren is van te voren duidelijk wat de leerresultaten zouden moeten worden en welke verscheidenheid aan leerprestaties geleverd kunnen worden. (Bron foto: Lydia Mijnhardt)
Tot volgende week! ik kom hier uitgebreid op terug!